شهر تاریخی خرم‌آباد بزرگ‌ترین شهر لرنشین ایران در ارتفاع ۱۱ هزار و ۴۷۸ متری از سطح دریا و در میان دره‌های زاگرس قرار دارد، فاصله تهران تا خرم آباد با ماشین تقریباً ۴۵۰ تا ۴۹۰ کیلومتر است. زمان تقریبی سفر با ماشین حدود ۵ تا ۶ ساعت است و به دلیل قرار گرفتن در مسیر تهران جنوب دارای اهمیت ارتباطی و راهبردی است .خرم‌آباد یکی از شهرهای مهم غرب ایران در دوره ساسانیان بوده و قلعه فلک‌الافلاک یا دژ شاپورخواست از آثار به جای مانده دوره ساسانیان نماد شهر است، همچنین خرم آباد یکی از پایتخت‌های هزاراسپیان و آل حسنویه بوده است.
شهر خرم آباد در روزهای زمستانی، با چشم‌انداز بارانی و برفی و هوایی سرد از مسافران استقبال می‌کند. اگر بخواهید در ارتفاعات اطراف این شهر طبیعت‌گردی کنید، تابستان برایتان گزینه مناسبی خواهد بود. اما بهتربن زمان سفر به شهر تاریخی و توریستی خرم آباد بهار است زیرا در فروردین تا اواسط اردیبهشت طبیعت در اوج سرسبزی است دما برای فعالیت‌های بیرونی مثل پیاده‌روی، بازدید از غارها و دیدنی‌های تاریخی بسیار مناسب است.احتمال بارندگی وجود دارد اما معمولاً غافلگیرکننده نیست و به زیبایی سفر هم کمک می‌کند.در اواخر اردیبهشت تا خرداد هوا گرم‌تر می‌شود، اما هنوز قابل تحمل و مناسب سفر است.
کوتاهترین مسیر تهران تا دره خرم‌آباد با خودرو
برای سفر از تهران به خرم آباد، معمولاً از کوتاهترین مسیر که آزادراه خلیج فارس (تهران-قم)، قم-اراک و سپس اراک-بروجرد-خرم آباد است استفاده می‌شود. این مسیر در عین حال که کوتاهترین و سریع‌ترین مسیر زمینی بین این دو شهر است کاملاً امن و مجهز به علائم راهنمایی و رانندگی مناسب می باشد.
مسافت : حدودا 454 کیلومتر
مدت زمان : حدودا 5 ساعت
دره تاریخی خرم آباد
دره تاریخی خرم‌آباد یکی از کهن‌ترین زیستگاه‌های انسانی جهان واقع در زاگرس جمعه بیستم تیرماه ۱۴۰۴مصادف با جولای ۲۰۲۵ در چهل و هفتمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو به میزبانی پاریس به‌عنوان بیست و نهمین اثر جهانی ایران به ثبت رسید. پیش‌تر، سازمان ایکوموس (شورای مشورتی یونسکو) در خرداد ۱۴۰۴ (ژوئن ۲۰۲۵) رأی مثبت خود را داده بود.این منطقه شامل ۶ غار و چند پناهگاه صخره‌ای (مانند کلدر، گیلوران، یافته، قمری، کنجی و گرارجنه) است.بخشی از یکی از قدیمی‌ترین محوطه‌های پارینه‌سنگی در غرب آسیا با قدمت ۵۴ تا ۶۰ هزار سال.
دره خرم‌آباد، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق پیش از تاریخ غرب ایران، با ثبت جهانی خود، فرصتی طلایی برای معرفی شایسته فرهنگ و تاریخ کهن لرستان در سطح بین‌المللی فراهم کرده است همچنین باعث تقویت دیپلماسی فرهنگی ایران در عرصه جهانی شده و حفاظت از میراث منطقه را با پشتیبانی یونسکو تضمین می‌کند.
لرستان بیش از پنج هزار اثر تاریخی دارد که از این تعداد بیشتر از ۲ هزار و ۶۰۰ اثر ثبت ملی شده است اما جایگاه لرستان آنجا بیشتر آشکار می‌شود که بدانیم این استان رتبه دوم ثبت آثار تاریخی ملی را دارد.
آثار تاریخی و گردشگری
قلعه فلک الافلاک
دژ سپهر سپهران یا دژ شاپورخواست قلعه‌ای تاریخی در مرکز شهر خرم‌آباد در استان لرستان است. فلک‌الافلاک با نام قلعهٔ دوازده بُرجی هم شناخته می‌شود. این بنا بر فراز تپه‌ای مشرف به شهر خرم‌آباد و در نزدیکی رودخانه، در مرکز شهر قرار گرفته و چشم‌گیرترین اثر تاریخی و گردشگری در این شهر است. تاریخ ساخت این قلعه به دورهٔ ساسانیان بازمی‌گردد. این بنا در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۴۸ با شمارهٔ ثبت ۸۸۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. فلک‌الافلاک در لغت به معنای آسمانِ آسمان‌ها است که از دورهٔ قاجار به بعد، قلعهٔ فلک‌الافلاک نامیده می‌شود.
دسترسی به قلعه بسیار آسان است کافی است با خودرو به خیابان خیابان امام خمینی (دوازده برجی ) شهر خرم آباد بروید و به سمت پارکینگ قلعه حرکت کنید .قلعه دارای امکانات پارکینگ، دستشویی، اقامتگاه، رستوران، بوفه، پوشش شبکه عالی است. عکاسی در محوطه باز بلامانع است ولی در فضای داخلی موزه ممکن است قوانین خاصی اعمال شود.
قدمت این قلعه به دورهٔ ساسانیان می‌رسد.ساسانیان شهری با نام شاپورخواست در حدود منطقهٔ کنونی خرم‌آباد ساختند که بعدها ویران شد و در حدود سدهٔ هفتم هجری، خرم‌آباد فعلی به‌جای آن بنا گردید. مصالح به کار رفته در ساخت این قلعه عبارتند از سنگ، آجر قرمز و بزرگ، خشت و ملات گچ و آهک. با توجه به اینکه خرم آباد شهری همراه با بارش‌های سیل آسا است، اما قلعه سیستم رطوبت گیری دارد، به دلیل اینکه این قلعه با موادی مانند سنگ و چوب ساخته شده است و در برابر رطوبت آسیب پذیر است، در بالاترین نقطه شهر خرم آباد ساخته شده تا باد به داخل ساختمان نفوذ کند و پایه های قلعه را خشک نگه دارد. در داخل قلعه دو صحن، چهار سالن بزرگ، چند اتاق کوچک، حمام و یک چاه آب ۴۰ متری وجود دارد؛ آب این چاه تا امروز قابل استفاده است
گرداب سنگی
فاصله تا قلعه فلک الافلاک ۱.۴ کیلومتر
گرداب سنگی در خرم آباد لرستان نیز ازجمله سازه های قدیمی است که قدمتش به دوره ساسانیان مربوط است و از آن برای ذخیره آب چشمه و انتقال آن به نقاط مختلف شهر استفاده می کردند. در گویش لُری به گرداب سنگی "گردو بردینه" می گویند. این گرداب از سنگ و ساروج ساخته شده است. این سازه به شکل دایره وار همچون دیواری بزرگ و سنگی دور تا دور چشمه را محاصره کرده است. قطر این سازه ۱۸ متر، پهنای آن ۳ متر و ارتفاعش ۱۸ متر است. در قسمت شرق گرداب دریچه ای با ابعاد ۹۰ در ۱۶۰ ساخته شده تا آب به کمک یک شیء کشویی مانند مسدود شده و به سمت جوی غربی انتقال یابد.
برای بازید از گرداب سنگی در خرم آباد باید به شمال غرب شهر خرم آباد یعنی میان بافت قدیمی شهر بروید. این سازه تاریخی با بیش از هزار سال قدمت در نزدیکی خیابان هفده شهریور و کمی پایین تر از میدان تختی واقع شده است. گرداب سنگی در سال ۱۳۵۵ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد و امروزه جزو مهم ترین جاذبه های گردشگری خرم آباد محسوب می شود
سایر اماکن گردشگری خرم آباد
پل کشکان مادر
خانه آخوند ابو
پل شکسته یا شاپوری
پل صفوی یا پل گپ
حمام گپ
بام خرم آباد
باغ گلستان
مناره آجری
بازار سنتی خرم‌آباد(بازار میرزا‌رضا)
آبشار بیشه
پارک جنگلی مخمل‌کوه
دریاچه کیو
غذاها و خوراکی‌های محلی خرم‌آباد
چزنک رغو: نوعی نان محلی است که با نان فطیر و روغن حیوانی تهیه می‌شود.
آش گوشت خرم‌آباد: این آش با برنج و گوشت تهیه می‌شود و مخصوص مهمانی‌ها و مراسم خاص است.
شامی کوو: نوعی شامی است که با گوشت، تخم‌مرغ، گردو و رب انار تهیه می‌شود و طعمی ترش دارد.
خورش قلیه ترش: نوعی خورش است که گوشت گوسفند، رب انار و سیب‌زمینی، مواد آن را تشکیل می‌دهند.
سوغات خرم‌آباد
جاجیم، قالی ،گلیم ، نمد ، ورشو، گیوه ، عسل طبیعی ، روغن حیوانی ، ترخینه و...
مسافت خرم آباد تا برخی شهرهای دیگر ایران با خودرو
خرم آباد تا مشهد :حدود ۱۲۷۰ کیلومتر ۱۳ تا ۱۵ ساعت
خرم‌آباد تا شیراز : حدود ۸۵۰ کیلومتر ۱۱ ساعت
خرم آباد تا اردبیل :حدود ۷۴۴ تا ۷۸۹ کیلومتر 10 تا 11 ساعت
خرم آباد تا مازندران : حدود ۷۰۰ تا ۷۵۰ کیلومتر ۹ تا ۱۰ ساعت
خرم‌آباد تا گیلان : حدود ۶۲۶ کیلومتر ۷ تا ۸ ساعت
خرم‌آباد تا چهارمحال و بختیاری : حدود 340 تا 400 کیلومتر 4 تا 5 ساعت
خرم‌آباد تا اصفهان : حدود ۳۸۸ کیلومتر بین ۴ تا ۵ ساعت
خرم آباد تا کردستان : حدود ۳۱۳ کیلومتر ۴ تا ۵ ساعت
خرم آباد تا همدان : حدود ۲۳۰ کیلومتر ۳ ساعت
خرم‌آباد تا کرمانشاه : حدود ۱۸۹ کیلومتر ۲ تا ۳ ساعت
مجموعه بانی رنت در این سفر جذاب همراه شما خواهد بود کافی است خودرو مورد نظر خود را با راننده یا بدون راننده انتخاب کرده و با کارشناسان بانی رنت در ارتباط باشید